سودجویی کلاهبرداران در سایه فروش امتیاز قرعه کشی خودرو؛ راهکار اساسی چیست؟

سودجویی کلاهبرداران در سایه فروش امتیاز قرعه کشی خودرو؛ راهکار اساسی چیست؟
قیمت خودرو از ابتدای پاییز سال گذشته، روند صعودی به خود گرفت و این روند صعودی تا حدود بهمن ماه سال گذشته ادامه داشت. کار افزایش قیمت خودرو به جایی رسید که رئیس قوه قضائیه نیز در این ماجرا ورود کرد و خواستار همت مسئولین برای جلوگیری از این افزایش قیمت شد.
به گزارش «تابناک اقتصادی»؛ با شیوع ویروس کرونا در ایران از اواخر بهمن ماه سال گذشته و متعاقب آن تعطیلی مکان های پرتردد جهت جلوگیری از شیوع این ویروس، باعث شد تا نمایشگاه های معاملات خودرو به تعطیلی کشانده شوند. با تعطیلی نمایشگاه های خودرو، فروش خودرو اینترنتی رونق گرفت و قیمت خودروها در فضای مجازی تعیین شد؛ قیمت هایی که بسیار دور از واقعیت بودند و بیشتر ساخته می شدند تا از دل عرضه و تقاضا بیرون بیایند.
روند افزایش قیمت خودروها با باز شدن بنگاه های خودرو نیز همچنان افزایش یافت و سرانجام در سوم اردیبهشت ماه صدای سخنگوی تعزیزات نیز از گرانی بی حد و حصر خودروها بلند شد. سیدیاسر رایگانی طی مصاحبه ای گفت: برای مثال کارخانه اول اسفند سال گذشته قیمت خودروی پژو 206 را 67 میلیون تومان اعلام کرده بود، در حالی که در بازار در اول اسفند سال گذشته 102 میلیون تومان، اول فروردین امسال 112 میلیون تومان و اول اردیبهشت 122 میلیون تومان آگهی زده می‌شود که این قیمت سازی، معادل دو برابر قیمت مصوب کارخانه است.
اوضاع در بازار خودرو مناسب نبود تا اینکه تصمیمات جدیدی برای کنترل اوضاع اتخاذ شد؛ از جمله این تصمیمات، بازگشت شورای رقابت به قیمت گذاری خودرو‌ها بود؛ خبری که در اردیبهشت ماه سال جاری رسانه‌ای شد. با حضور شورای رقابت، جلسات ستاد تنظیم بازار هم که چندین بار برگزار شده و بدون تصمیم مشخصی پایان یافته بود، سرانجام در 22 اردیبهشت ماه 1399با تصمیمات جدیدی برای بازار خودرو به پایان رسید.
در 22 اردیبهشت ماه پس از چانه زنی‌های فراوان میان وزارت صمت، سازمان حمایت، شورای رقابت و ستاد تنظیم بازار توافقاتی بر سر تعیین قیمت کارخانه‌ای خودرو‌ها و سیستم ثبت نام و فروش خودرو‌ها انجام شد.
قرعه کشی راهکار انتخاب خریدار خودرو
عباس قبادی، دبیر ستاد تنظیم بازار در جلسه مورخه 22 اردیبهشت ماه گفت: اگر تعداد ثبت نام کنندگان بیشتر از خودروها باشد، فرآیند قرعه کشی در شرکت های خودروساز با حضور مراجع نظارتی انجام خواهد شد. به گفته معاون امور صنایع، مردمی که واریز وجه کرده و نام آنها در قرعه کشی وارد نشده است، می توانند وجه خود را دریافت کرده یا در فروش های بعدی آن را مورد استفاده قرار دهند.

شرایط جدید پیش فروش خودرو چه بود؟
همچنین برای ثبت‌نام در طرح پیش‌فروش یک ساله خودرو، شروط و محدودیت‌های دیگری نیز گذاشته شد که به شرح زیر بود:
-   هر کد ملی مجاز به ثبت نام یک دستگاه خودروست.
-   حداقل سن خریدار هجده سال در نظر گرفته شده است.
-   داشتن گواهینامه الزامی است.
-   در 36 ماه اخیر متقاضی نباید از ایران خودرو یا سایپا خودرو خریداری کرده باشد.
-   متقاضی نباید پلاک انتظامی فعال داشته باشد.
-   شماره کارت و حساب بانکی باید متعلق به مشتری باشد.
-   سند خودرو به مدت یک سال در رهن شرکت خودروساز باقی خواهد ماند.
-   مشتری ملزم است حداکثر تا سه ماه نسبت به سرویس اولیه خودرو اقدام کند.
سرازیر شدن حواله های برندگان قرعه کشی خودرو به فضای مجازی
به هر حال دو خودروساز بزرگ کشور، با اعمال شرایط فوق قرعه کشی هایی بین متقاضیان خودرو با شرایط جدید برگزار کردند و نام عده ای به عنوان برندگان قرعه کشی خودرو اعلام شد.
با اعلام نام برندگان قرعه کشی خودرو، حواله های خودرو به سمت فضای مجازی و سایت دیوار سرازیر شد و عده ای علیرغم همه محدودیت ها حواله های خود را در سایت های مجازی آگهی کردند.

خبرنگار تابناک اقتصادی برای پیگیری این موضوع با یکی از آگهی دهندگان فروش حواله خودرو در فضای مجازی تماس گرفت. وی که حواله فروش خودرو پژو 405 SLX را آگهی کرده بود، در مورد نحوه فروش این خودرو گفت: 69 میلیون تومان باید برای تکمیل وجه به حساب ایران خودرو واریز شود که من این 69 میلیون تومان را ندارم که بخواهم برای ایران خودرو واریز کنم و بخاطر همین حواله خودرو را جهت فروش در داخل فضای مجازی آگهی کردم. این فرد در مورد قیمت حواله هم گفت: من قیمت را توافقی زدم و هر کسی قیمت بالاتری گفت، حواله را به او خواهم فروخت. وی در پاسخ به این که با توجه به اینکه سند این خودرو‌ها یک سال در رهن خودروسازان است، بعد با چه ساز و کاری این سند توسط شما به فرد خریدار حواله انتقال خواهد یافت، گفت: به صورت محضری نمی‌توانم بابت سند به فرد خریدار وکالت بدهم، ولی پرس و جو که کردم گفتند، عرف این است که بین دو طرف قولنامه نوشته شود و اندازه مبلغ خودرو هم من به خریدار حواله جهت ضمانت یک سفته پرداخت خواهم کرد. وقتی از ایران خودرو هم حواله خودرو و دعوتنامه را تحویل گرفتم به خریدار حواله تحویل خواهم داد.

ورود وزارت صمت به ماجرای آگهی فروش حواله های خودرو/ مراقب سودجویی کلاهبرداران باشید
وزارت صمت طی اطلاعیه به تاریخ هجدهم خرداد ماه سال جاری اعلام کرد: به دنبال انجام قرعه‌کشی فروش فوق‎العاده 25 هزار دستگاه خودرو از سوی گروه صنعتی ایران خودرو در 17 خرداد 99 و گروه خودروسازی سایپا در 18 خرداد 99، ضمن هشدار به خریداران امتیاز این خودروها به‌ استحضار می‌رساند؛
• بر اساس مصوبات کمیته خودرو که با حضور دستگاه های نظارتی از جمله «دادستانی کل کشور» و «سازمان بازرسی کل کشور» به دو خودروساز ابلاغ شده است، به هیچ عنوان امکان صلح یا فروش خودرو به صورت وکالتی تا یکسال وجود ندارد.
• سند خودروی واگذار شده به مدت یک سال در رهن شرکت خودروساز باقی خواهد ماند، لذا امکان فروش تا پایان دوران ترهین وجود ندارد.
• پلاک واگذار شده از سوی پلیس راهور به فرد مشمول، به هیچ عنوان قابل انتقال به غیر نیست و مسئولیت هرگونه کشف تخلفات بر عهده دارنده پلاک انتظامی است.
• خودروی واگذار شده صرفاً با تطبیق مدارک هویتی به فرد ثبت‌نام کننده دارای مشخصات ثبت شده، تحویل داده خواهد شد.
شایان ذکر است، لوح فشرده مرتبط با اسامی افراد منتخب در این دوره از قرعه‌کشی فروش فوق‌العاده، از سوی خودروسازان به دستگاههای نظارتی تحویل شده و امکان هیچ گونه دخل و تصرف در آن وجود ندارد؛ بنابراین، به تمامی هموطنان عزیز هشدار داده می‌شود که مراقب سودجویی کلاهبرداران باشند.
واکنش سایت دیوار به حواله های خودرو چه بود؟
مهدی امیرپور مدیر روابط عمومی سایت دیوار در گفتگو با خبرنگار تابناک اقتصادی در واکنش به انتشار این حواله ها در سایت دیوار و اقدامات این سایت برای مقابله با این گونه آگهی ها گفت: تا پیش از این ماجراها، فروش حواله خودروها منع قانونی نداشت و دفترخانه ها راهکاری برای انتقال این حواله ها داشتند و دو طرف معامله در این زمینه صلح می کردند. این حواله ها برای یک سال به فرد جدید و به صورت مشروط انتقال داده می شد و بعد از یک سال این انتقال سند خودرو دائمی انجام می شد. وی ادامه داد: بعد از دور جدید پیش فروش خودروها که به صورت قرعه کشی انجام شد، ما حس کردیم که تعداد حواله های فروش خودرو در سایت در حال افزایش می باشد. امیرپور گفت: سایت دیوار تصمیم گرفت که یک روز بعد از ماجرای قرعه کشی ایران خودرو برای کمک به بازار خودرو، انتشار هر گونه آگهی که به عبارت حواله، پیش فروش، فیش، فروش های مدت دار، قرعه کشی، قابل صلح و ... اشاره دارد را ممنوع کند و این ممنوعیت حدود ده روز است که اعمال شده است.
واکنش خودروسازان به ماجرای فروش حواله های خودرو چه بود؟
مصطفی مظفری معاون حقوقی گروه صنعتی ایران خودرو نیز طی مصاحبه‌ای در 24 خرداد ماه 1399 در خصوص عدم امکان انتقال خودرو به فرد دیگر بر اساس اصول و قواعد حقوقی اضافه کرد: شرط عدم انتقال خودرو در ظرف مدت یک سال، شرطی مشروع و قانونی بوده و مخالف مقتضای عقد نخواهد بود. معاون حقوقی ایران خودرو افزود: طبق مصوبات کمیته خودرو در وزارت صمت، امکان انتقال اسناد رسمی خودرو‌های به فروش رفته در طرح فروش فوق العاده و پیش فروش یک ساله وجود ندارد و اسناد به مدت یک سال در وثیقه و رهن خودروساز خواهد ماند. به این ترتیب، صرفا افرادی اقدام به ثبت نام و خرید خواهند کرد که مصرف کننده بوده و قصد فروش خودرو را ندارند.
مجید باقری قائم مدیرعامل سازمان فروش و خدمات پس از فروش سایپا طی مصاحبه‌ای در 25 خرداد ماه سال جاری گفت: اعلام می‌کنم که خرید و فروش امتیاز خودرو‌هایی که با قرعه‌کشی انتخاب شده‌اند و فروش حواله‌ها جرم است.
راهکار اساسی چیست؟
به هر صورت با توجه به اینکه همه نهاد‌ها در ماجرای خودرو‌های پیش فروش شده پای کار آمده اند تا مصرف کننده واقعی خودرو‌های پیش فروش شده را خریداری کند و با هر گونه تخلف برخورد خواهند کرد، مردم هم باید هشیار باشند تا در دام افراد سودجو نیفتند، چون هیچ گونه راهی برای انتقال این خودرو‌های جدید خودروسازان به فرد دیگری وجود ندارد و به نوعی این کار جرم اعلام شده است.
با توجه به اینکه سایت‌های قانونی خرید و فروش هم اکنون با این گونه حواله‌ها در حال مقابله می‌باشند، بعضا دیده می‌شود که این حواله‌ها در بستر تلگرام و اینستاگرام نیز خرید و فروش می‌شوند که جلوگیری از آن تقریباً غیرممکن است؛ بنابراین به نظر می‌رسد راهکار جدی دیگر این است که علاوه بر کنترل فضای مجازی، نهاد‌های ذی ربط باید به دفترخانه‌ها هم به عنوان آخرین حلقه این ماجرا، هشدار‌های لازم را در زمینه هر گونه نقل و انتقالات این گونه حواله‌ها بدهند و برای دفترخانه‌هایی که این کار را انجام دهند، مجازات سنگینی در نظر بگیرند.